Omdat we samen meer weten dan alleen…

Gisteren kondigde Federaal minister van ambtenarenzaken zijn actieplan aan om burn-out bij ambtenaren aan te pakken. De cijfers rond burn-out stijgen immers jaar na jaar en moeten aangepakt worden.

Het actieplan wordt in De Morgen goed uitgelegd en heeft enkele kern-punten:

1. Meer thuiswerk en satellietkantoren
2. Flexibele dagindeling
3. Tijdelijk ergens anders werken
4. Intern solliciteren aanmoedigen
5. Uitbouw expertisecentrum voor begeleiding

Het klinkt allemaal héél mooi. Als ervaringsdeskundige (Nancy) en bijna-ervaringsdeskundige (Elke) zijn we dan ook héél blij met alle aandacht die gaat naar deze prangende maatschappelijke uitdaging. We lopen en hollen onszelf en elkaar steeds meer voorbij en staan niet stil bij het effect daarvan op lange termijn.

Elke Wambacq schrijft er – op vraag van De Morgen – vandaag ook dit opiniestuk over.

We hernemen hier even de conclusie, maar lees zeker het volledige stuk – het is een absolute aanrader (als we dat zo bescheiden mogen zeggen)…

Van burn-out naar burning platform – De Morgen, 13 juli 2016

…/…

Burning platform

Steven Vandeput stelt een oplossing voor die ondertussen al meer dan tien jaar geleden door een aantal overheden werd ingevoerd. Denken we maar aan de FOD Sociale Zekerheid die erin slaagde om ambtenaren flexibel te laten werken in open kantoren en van thuis uit. Een mooi voorbeeld. Of het burn-out gaat oplossen, dat is een andere kwestie. Burn-out is een veelkoppig monster dat vooral noodkreten geeft naar een andere manier van leven en werken. Onder ‘burn-out’ zitten levensverhalen van mensen die het noorden kwijt zijn en dan gedwongen worden om terug van nul te starten. Een spiegelbeeld van foute keuzes, ongelukkige situaties en uiteengespatte dromen. Het brein trekt de stekker eruit en de marionet valt neer. Burn-out is het burning platform -een crisis die oplaait en ons forceert om oplossingen te vinden voor dolgedraaide levens.

Revolutionair: iedereen moet mee (FOD)

Het revolutionaire aan de aanpak van Vandeput is dat hij dat ineens voor al zijn FOD’s tegelijk wil aanpakken. We mogen echter hopen dat minister Vandeput het warme water hiervoor niet opnieuw heeft uitgevonden. In zijn eigen FOD Sociale zekerheid is immers al meer dan 10 jaar ervaring met plaats- en tijdsonafhankelijk werken. Voorzitter Frank Van Massenhove reageerde dezelfde dag dan ook op de site van diezelfde krant met een artikel dat zijn ervaringen deelt.  Vanuit heel wat overheden én privé-bedrijven is de FOD Sociale zekerheid de afgelopen jaren benaderd om eens hun verhaal toe te lichten – meer dan eens vreemd bekeken omdat de ambtenarij gewoon leek voorop te lopen op veel privé bedrijven. Idem voor Vlaamse overheid, waar het tegenwoordig een recht is om minstens enkele dagen per week van thuis uit te werken – welk privé bedrijf doet die overheid na?

En toch is dat niet het wondermiddel dat burn-out vermijdt – anders zouden de cijfers bij Vlaamse overheid bv toch stuk minder hoog moeten zijn dan de private sector, of dan de federale overheid – quod non…

Bottom line: de prikklok gaat eruit. Goed! Eindelijk! We hopen dan ook vurig dat lokale besturen dit voorbeeld volgen, want daar blijkt de weerstand nog niet helemaal gaan liggen.

Complexe problemen vergen complexe oplossingen

Alleen… is los je het échte probleem van burn-out niet op met een afschaffen van een prikklok, af en toe wat laten thuiswerken, enz… Want met die afschaffing, verander je op zich nog niets aan de mentaliteit op de werkvloer – en die blijft nog steeds veel te veel in hokjes. Hiërarchisch. Demand and control. Alles beheersen. Wees innovatief – als je mij kan garanderen dat het niet gaat mislukken. En zo werkt het natuurlijk niet.

Daarnaast is ook de weerbaarheid van de mens, de bewustwording van prikkels, voldoende slapen en ook op je eigen pauze knop duwen cruciaal.

Burn-out is met andere woorden een complex probleem.Het bevindt zich op het spanningsveld tussen de mens, in al zijn kwetsbaarheid, met al zijn talenten en weerbaarheid, en de vele facetten van een werkomgeving.  En complexe problemen vergen complexe oplossingen vergen. En die laten zich niet in hokjes duwen. Ook niet als die hokjes zich over verschillende beleidsniveau’s en politieke partijen bevinden.

En dan nu…?

De tover-oplossing tegen burn-out hebben ook wij helaas niet in onze handen. Dat is immers de vraag van 1.000.000 en we pretenderen al zeker niet de waarheid in pacht te hebben.

Toch zijn we er wel van overtuigd dat we er  niet zullen geraken met enkele losse flodders van aparte plannen – denkpistes – actiepunten enz… Hoe goed die ook bedoeld zijn. Plannen en ideeën zijn er genoeg. Netwerken en kenniscentra ook.

Nu deze zaken nog spontaan met elkaar gaan delen – bij elkaar op de koffie gaan, informeel en zonder verborgen agenda. Zoals wij indertijd deden met Club35 – het informele netwerk (aka zelfhulpgroep) voor jonge ambtenaren. Waar we spontaan kennis deelden – voor het goede van de zaak, ook wel eens het algemeen belang genoemd.

We geven enkele tips van interessante weetjes om te lezen – die ongetwijfeld interessante zijn om het samen als ministers eens over te hebben

• Actieplan Burn-out Vlaamse overheid (enkele weken geleden verschenen, op website Bestuurszaken – met link naar heel wat wetenschappelijk onderzoek, netwerking, … – buiten komkommertijd, in volle Brexit crisis en dus minder persaandacht )
• Wisselen van jobs: Vlaams netwerk voor wisselleren en uitlenen van talenten: RADAR  en Federaal netwerk voor uitwisselen van talenten : Talent Exchange (vroegere Talent Avenue)
• Vlaamse omzendbrief rond plaats- en tijdsonafhankelijk werken 
• Of, bescheiden als ik ben, enkele blogs van mezelf – als achtergrond
  • Mijn verhaal – de schaamte voorbij – burn-out coming out..
  • Terug naar de essentie – de beleving van een burn-out
  • Een blik op de toekomst  – stront wordt meststof – over hoe je uiteindelijk… ooit… met veel geduld… toch verder kan, ook als je dacht dat het echt niet meer ging lukken

 

Lectuur voor in de zomer

Moest de zomer echter te druk zijn om bij elkaar op de koffie te gaan , dan willen we we minister Vandeput, zijn kabinet, alle voorzitters van de FOD’s, maar ook de ministers Homans (Vlaams, ambtenarenzaken), De Block (volksgezondheid), en ach, bij uitbreiding ook alle leidinggevenden in overheidscontexten en daarbuiten een kleine suggestie voor lectuur aanraden? Omdat Dinobusters nu eenmaal graag mensen in beweging zetten door ze te verbinden met elkaar? Het is immers zomer (meteorologisch gezien toch) en … de ideale moment om wat bij te lezen en…

TIP 1: Boek “Ze maken ons kapot, meneer” (oa Joan De Winne) – over de impact van mensgericht leidinggeven en hoe dat burn-outs kan terugdringen (en dus geld uitsparen)

TIP 2: Boek “Mentaal Kapitaal” (Elke Geraerts) – over de impact van constante overprikkeling op onze hersenen en… mentale weerbaarheid

TIP 3: Boek “Durf” (Kris Colpaert en Karlien Eeman) – over uit je comfort zone stappen en durven je leven in handen nemen

TIP 4: Last but not least… 😉 ons eigen boek “Tot uw Dienst. Waarom de nieuwe ambtenaar klantvriendelijk is.”

Uiteraard is dit boek geheel belangeloos gesuggereerd 😉 maar het bevat in elk geval de ingrediënten van hoe een nieuw soort overheid er zou kunnen uitzien.

En als dat allemaal lezen teveel zou zijn… Binnenkort zullen we bloggen over boeken die ons geïnspireerd hebben de afgelopen jaren. Het spreekt voor zich dat deze eerste drie er ook aan bod zullen komen #tobecontinued #verbinden #dinobusters