Het nieuwe decreet kinderopvang wil ervoor zorgen dat kinderen op een professionele en makkelijke manier opgevangen worden. Steden en gemeenten worden hierbij uitgedaagd om de regie in handen te nemen. Samen met het consulting bureau Mondea hebben we in het najaar de eerste stappen gezet om een gemeente hiermee op weg te helpen. Dinobuster Elke Wambacq beleefde met deze opdracht ook een nostalgisch moment. Ze werkte namelijk voorheen bij Kind en Gezin en die passie is na al die jaren nog aanwezig.
Ben je zelf met je stad of gemeente aan het nadenken over een nieuwe visie rond kinderopvang? In deze blog zetten we een aantal belangrijke inzichten op een rij.
Breng iedereen rond de tafel
‘It takes a village to raise a child‘. Een oud Afrikaans gezegde dat niet uit de lucht gegrepen is. Enorm veel belanghebbenden in een gemeente liggen wakker van een goede kinderopvang. Toen wij de oefening deden, kwamen tot een lijst van meer dan 20 stakeholders die een groot belang hebben. Ouders, scholen, kinderen, werkgevers, de kinderopvang voorzieningen,…Allemaal stakeholders die op de eerste rij staan met elk een eigen stem en belang.
Dit wil ook zeggen dat je als gemeente op de één of andere manier de vinger aan de pols moet houden en leren luisteren naar de behoeften van zowel het werkveld als de ouders en de kinderen. Om een nieuwe visie te ontwikkelen op kinderopvang is het dus aan te raden om dit meteen met je belangrijkste partners te doen. Dit zorgt voor meer betrokkenheid en gedragenheid.
Niet iedereen kent elkaar en zo’n oefening is ook een uitgelezen kans om het netwerk te verbinden met elkaar. Wie kan elkaar helpen? Waar ligt iedereen van wakker en welke problemen borrelen naar boven als je kijkt naar de huidige kinderopvang? Je maakt als het ware een burning platform: een forum waar alles op tafel kan komen om samen de gedroomde kinderopvang gestalte te geven.
Doe je huiswerk goed
Steden en gemeenten worden met het nieuwe decreet nog meer uitgedaagd de regie in handen te nemen. Maar wat is dat, een regisseursrol? Ter voorbereiding van het volledige traject hebben we niet alleen interviews afgenomen bij de voorzieningen en het beleid, maar ook bestuurskundige teksten doorgenomen.
Dat laatste klinkt misschien een beetje saai, maar het is verbluffend hoeveel er al in kaart gebracht is door onderzoeksinstellingen. Er werd o.a. onderzocht hoe je in Vlaanderen een regisseursrol kunt inkleuren. Uit onderzoek (Pröpper et al., De Rynck) blijkt dat in Vlaamse steden en gemeenten er vooral 2 soorten regisseurs bestaan:
- De visionaire regisseur die over een eigen beleidskader beschikt
- De faciliterend regisseur die geen eigen beleidskader heeft, maar vooral makelaar speelt tussen de verschillende actoren
Inzetten op een visionaire rol zorgt voor meer impact vanuit de gemeente naar het werkveld. Hoe kan kinderopvang op een positieve manier het verschil maken voor alle ouders en kinderen? Wat kunnen wij als gemeente voorzien om dit een succes te maken?
Onderschat deze rol echter niet. Van zodra je nadenkt over een beleidskader, komen allerhande vraagstukken op tafel om dit op een goede manier georganiseerd te krijgen. Het VVSG heeft een model ontwikkeld, waarbij je een overzicht krijgt van wat je als gemeente allemaal moet onderzoeken om verder te kunnen. Volgende belangrijke topics kwamen aan bod:
- Het juridisch kader verkennen en uitwerken
- Het lokaal beleid kinderopvang afstemmen op het beleid van de Vlaamse overheid
- Een klantvriendelijke kinderopvang uitwerken waarbij de ouders en de kinderen centraal staan
- De interne organisatie volledig op punt stellen en afstemmen op de nieuwe visie
- Het budget aflijnen: welke ondersteuning is er nodig en hoe moeten we onze infrastructuur inrichten?
- De positie in het werkveld bepalen
Als je naar dit lijstje kijkt, dan wordt al snel duidelijk: een nieuwe visie ontwerpen op kinderopvang met jouw stad of gemeente leidt tot sterke noden op vlak van organisatiebeheersing.
Het pedagogisch kader als fundament voor een inspirerende visie
Als je samen met de verschillende partners nadenkt over een visie, dan komt snel de noodzaak van een pedagogisch kader naar boven. Het is best mogelijk dat dit bij de voorzieningen nog niet uitgewerkt is. In bepaalde gevallen zie je dat kinderopvang vanuit de buik gebeurd: we doen met de kinderen wat we denken dat goed is. Als je in zo’n situatie zit, dan zal snel het debat aanwakkeren om dit concreter te maken. Wat willen we nu eigenlijk voor de kinderen? Verse en gezonde voeding, voldoende ruimte om te spelen en te leren,…
Pedagogie is een vak apart en er bestaat enorm veel informatie over opvoeding en hoe je dat kunt doen. Er bestaat geen handleiding rond opvoeding, maar gelukkig wel heel wat wetenschappelijke studies die helpen om dat zo goed mogelijk te doen.
Daar denken we dat Kind en Gezin met haar Academie een mooie rol zou kunnen spelen. Alle expertise die daar opgebouwd is rond preventieve gezinsondersteuning en pedagogie is enorm. Alleen is het nu nog net iets meer toegespitst op actoren in de kinderopvang, artsen en studenten. We vermoeden dat het nieuwe decreet kinderopvang ook bij de beleidsmakers (de regisseurs) op lokaal niveau de honger naar pedagogische kennis zal aanwakkeren.
Naast het ontwikkelen van een pedagogische visie, merken we ook dat er nog veel ruimte is om te innoveren in de kinderopvang. Denk bijvoorbeeld aan nieuwe en klantvriendelijke manieren om te communiceren of het uitwerken van een duurzaam beleid met oog voor het milieu.
Om die innovatie wakker te schudden, gebruikten wij het Consumer Trend Canvas. We brachten samen met de deelnemers trends in kaart en dachten na wat die trends voor de ouders en de kinderen konden betekenen. Dit leidde tot leuke, verfrissende ideeën waarmee je als gemeente er toch wat kunt uitspringen met je beleid.
Ga zelf ook aan de slag
Wil je zelf aan de slag gaan met je gemeente en ben je op zoek naar tools om de toekomst te maken? In ons nieuwe Dinobusters Magazine hebben we alvast wat nieuwe trends in kaart gebracht. We geven tips over hoe je jezelf strategisch op de kaart kunt zetten. Het magazine is gratis te downloaden via onze shop:
